Elə insanlar var ki, başqasının iztirabları onların qəlbini göynədir, bu iztirabları öz ağrısı, dərd-bəlası kimi qəbul edirlər. Adətən belələrinin həyatı çox məşəqqətli olur. Həyata belə həssas münasibət bəzən onları dəlilik həddinə gətirib çıxarır. Holland rəssamı Vinsent Van Qoq da məhz bu cür insanlardan olub.
Barelyefi gənc istedadlı, heykəltəraş Müstəqil Balayev ərsəyə gətirib.
Vinsent Van Qoq 1853-cü ildə Niderlandda anadan olub. Van Qoq incəsənət tarixi boyu ən ağır, çətinliklərlə dolu həyata malik olan məşhurlardan sayılır. Ən azı həyatını intiharla bitirməsi buna danılmaz sübutdur.
Van Qoqa xas olan həyata həssas münasibət, ruhunun rahatlıq tapa bilməməsi nəticəsində rəssamda psixi xəstəliyin ilk əlamətləri özünü büruzə verməyə başlayır. Əvvəlcə Arla qonaq gələn Qoqen ilə onun arasında yaradıcılıq ixtilafları yaranır. Rəssamlar dalaşırlar, özünə hakim kəsilə bilməyən Van Qoq əlindəki stəkanı həmkarının başına çırpır. Qoqen getmək istədiyini bildirəndə isə ülgüc ilə onun üstünə atılır. Elə həmin günün axşamı dəliliyi tutan rəssam özünə ciddi xəsarət yetirir, qulağını kəsir.
Vəziyyətinin ağır olmasına baxmayaraq məşhur “Qulağı kəsilmiş vəziyyətdə avtoportret” (1889), “Çubuq çəkən kişi” (1889) və s. məşhur əsərlərini yaradır. Lakin xəstəliyi şiddətlənir və rəssam bir il psixiatriya klinikasında müalicə olunur. Vəziyyətinin sabitləşdiyi vaxtlarda xəstəxana bağının və onun ətraflarının təsvir olunduğu (“Provansda böyük yol”, “Alp dağlarının ətəklərində”, “Sərv ağaclarının əhatəsində sarı sünbüllər”) mənzərələr yaradır.
Van Qoq klinikadan çıxandan sonra Over-syur-Uaz kəndində yaşayır. Dostu, həvəskar rəssam və sənətşünas Pol Qaşe onun sağlamlığının qayğısına qalır. “Doktor Qaşenin portreti” (1890) bəlkə də Van Qoqun bu janrda çəkdiyi ən gözəl əsərdir. Şəkildə dərin düşüncəyə dalan adam təsvir olunub. Qaşe nə barədə düşünür? Bəlkə varlığın mənası barədə? Və ya öz taleyi haqqında? Yaxud onun şəklini çəkən rəssamın labüd ölümü barədə? Axı, faciəli sonluq çox yaxın idi. İxtisasca həkim olan Qaşe bunu başa düşməyə bilməzdi. Bəlkə də buna görə Van Qoqun əlində tapança görəndə silahı onun əlindən almır...
Bir neçə gün sonra Over-syur-Uazdakı evdə atəş səsi eşidilir. Ölümcül yaralanan Van Qoq 1890-cı il iyulun 29-da dünyasını dəyişir. Onun ölümündən sonra rəssam Kamil Pissarro oğluna yazır: “Mən irəlicədən bilirdim ki, Van Qoq ya dəli olacaq, ya da hamımızı xeyli qabaqlayacaq... Lakin hər ikisini edəcəyi ağlıma da gəlməzdi”.
Qeyd edək ki, gənc heykəltəraşların atası İlqar Balayev də tanınmış rəssam və heykəltəraşdır.
Müstəqil və Aqşin deyilər ki, heykəltaraşlığa marağımız uşaq yaşlarından başlayıb. Bu sənətin sirrlərini atamız bizə öyrədib.
Leqal.az