İllər ötdükcə Azərbaycan incəsənəti, sənətkarlığı daha da inkişaf edir. Bu inkişaf yolunun uca çinarları isə Azərbaycanın görkəmli sənətkarları - memarlar, heykəltəraşlar, o cümlədən rəssamlardır. Ölkəmizdə öz bacarığı, istedadı və qabiliyyəti ilə seçilib-tanınan rəssamlardan biri kimi İlqar Balayevin adı da xüsusi olaraq vurğulanmalıdır. Heykəltəraş, rəssam İlqar Balayevin həyat yolu yaradıcılıq ruhuna sahib olmasının başlıca göstəricisidir.
Rəssam heykəltəraş, məşhur italyan rəssamı - Rafael Santinin çox böyük zəhmət tələb edən heykəlini hazırlayıb.
Raffaello Santi da Urbino İntibah dövrünün parlaq rəssamlarından biri kimi tarixin ən görkəmli rəssamlarından biri hesab olunur. Həyatı və yaradıcılığı sənət tarixində iz qoymuş sənətkar hələ də böyük bir pərəstişkar bazası tərəfindən qiymətləndirilir. Bu yazıda Raffaello Santio da Urbino dünyasına səyahət edəcəyik və onun haqqında bilinməyən şeylər öyrənəcəyik.
Raffaello Santi da Urbino 1483-cü ildə İtaliyanın tarixi Urbino şəhərində anadan olan məşhur İntibah rəssamıdır. İtalyan sənətinin ən böyük ustalarından biri sayılan bu sənətkar rəsm dünyasına yeni bir nəfəs verdi. Raffaello kətanında canlanan əsərlər incə və zərif bir şəkildə iç-içədir və tamaşaçıları emosional səyahətə dəvət edir. “Rafael” təxəllüsü ilə də tanınan Raffaello dekuratında emosional yüklənmiş ifadələri və ideal perspektivi məharətlə birləşdirən bənzərsiz bir sənətkardır.
Raffaello Santi da Urbinonun həyatı
Atası Giovanni Santi hörmətli bir sənətkardır və Urbinonun əhəmiyyətli sənətkarlarından biridir. Bunun sayəsində Raffaello erkən yaşlarında sənət dünyası ilə tanış oldu. İstedadı atasının emalatxanasında rəsm çəkməyə başladığı dövrdə görüldü və böyük bir sənətkar olacağı əvvəlcədən görüldü. Erkən yaşdakı istedadı sayəsində o zamankı hökmdar Guidobaldo da Montefeltro ilə Urbino Hersoqluğunun Məhkəməsində bir müddət işləmək fürsəti tapdı. 17 yaşında Perugiaya köçdükdən sonra rəssam Pietro Peruginonun şagirdi oldu. Peruginodan aldığı təlim Raffaellonun rəsm texnikasının təkmilləşdirilməsinə kömək etdi.
Peruginodan sonra böyük sənətkarlar Leonardo Da Vinci və Michelangelonun əsərlərini araşdırmaq şansı üçün Florensiyaya getdi. Bu dövrdə Raffaellonun rəsm üslubu perspektiv, rənglərin istifadəsi və fiqurların təbiiliyi baxımından əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf etmişdir. Rafael Florensiya dövründəki işləri ilə tez bir zamanda böyük şöhrət qazandı və dövrün ən hörmətli sənətkarlarından biri oldu.
Raffaellonun karyerası 1508-ci ildə Papa sarayına dəvət edildiyi zaman zirvəyə çatdı. Papa II Johnun himayəsi altında Romada işləməyə başladı, burada bir çox vacib freska və rəsm əsərləri yaratdı. Xüsusilə, Rafaelin Vatikandakı otaqlarında nümayiş olunan freskalar, Rafaellonun sənətində lütfünü nümayiş etdirən şah əsərlərindən biridir.
Rəssam karyerası ilə yanaşı, Raffaello ünsiyyətcil bir insan idi. Həssas şəxsiyyəti ilə ətrafındakıları valeh etməklə yanaşı, sənət emalatxanasında bir çox tələbələrə dərs verir, sənət dünyasındakı digər tanınmış sənətçilərlə də tez-tez ünsiyyət qurur və bədii düşüncələrini bölüşürdü.
Raffaello Santi da Urbinonun sənət anlayışı
Raffaellonun bədii konsepsiyası zərif və emosional üslubda təcəssüm olunur. Sənəti əla perspektiv, balanslı kompozisiyalar və anatomik dəqiqliklə xarakterizə olunur. Rəssamın portretlərinin təfərrüatları və personajları emosional olaraq təsvir etmək qabiliyyəti onun əsərlərinin insan təbiətini dərindən anlamağa kömək etdi. Renessansın təməl prinsipi olan “humanizm” fəlsəfəsini sənətində əks etdirən Raffaello insana və insanın daxili dünyasına yönəlmiş əsərlər yaratdı.
Leonardo Da Vinci və Mikelancelonun təsiri
Raffaello digər böyük intibah sənətçiləri Leonardo Da Vinci və Michelangelodan çox təsirləndi. Leonardo Da Vinçinin atmosferi və perspektivi, Mikelancelonun heykəltəraşlıq anatomiyası Raffaello üslubuna təsir edən mühüm amillər idi. Raffaellonun əsərləri onun özünəməxsus üslubunu bu iki böyük sənətkarın təsiri ilə necə birləşdirdiyini göstərir. Leonardonun yumşaq Sfumato texnikasından və Mikelancelonun heykəltəraşlıq formalarından məharətlə istifadə edən Raffaello rəsmlərinə sehrli estetika gətirdi.
Rafaellonunun ölümü
Raffaello qısa, lakin parlaq sənət karyerası ərzində çoxlu əhəmiyyətli əsərlər yaratdı. Ancaq gənc yaşlarında öldü. Raffaello 1520-ci ildə Romada cəmi 37 yaşında vəfat etdi. Bu erkən ölüm İntibah sənətinin böyük dahisinin itkisi kimi tarixə düşdü. Romada yerləşən Panteonda dəfn olunan Rafaelə, vəsiyyətində qeyd etdiyi kimi, olduqca möhtəşəm bir cənazə verildi.
