Tarixin səhifələrində milətimizin üzləşdiyi ən dəhşətli faciələrdən biri 1918-ci il mart-aprel aylarında baş vermiş soyqırımı hadisəsi olub.Azərbaycan xalqına qarşı planlaşdırılmış və məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilmiş bu kütləvi qırğınlar yüz minlərlə günahsız insanın həyatına son qoyub,xalqımızın tarixi-mədəni irsinə ağır zərbə vurub.

XIX əsrin əvvəllərindən etibarən Rusiya imperiyası Cənubi Qafqazda erməniləri kütləvi şəkildə məskunlaşdırmağa başladı.Türkmənçay və Ədirnə müqavilələrindən sonra İrandan və Osmanlı imperiyasından köçürülən ermənilər Azərbaycanın tarixi torpaqlarına yerləşdirildi.Bu prosesin əsas məqsədi Cənubi Qafqazda demoqrafik vəziyyəti dəyişdirmək,azərbaycanlıları öz tarixi torpaqlarından sıxışdırmaq və gələcəkdə erməni dövləti yaratmaq üçün zəmin hazırlamaq idi.

XX əsrin əvvələrində,xüsusilə 1917- ci ildə Rusiyada baş verən inqilab və çar imperiyasının süqutu regionda böyük qarışığlığa səbəb oldu.Bolşevik rəhbərliyinin dəstəyi ilə erməni daşnak qüvvələri bu fürsətdən istifadə edərək azərbaycanlılara qarşı qırğınlar törətdi.Bakı Kommunasının rəhbəri Strpan Şaumyanın rəhbərliyi altında daşnak-bolşevik dəstələri  minlərlə günahsız insanı məhv etdi.

1918-ci ilin mart ayının son günlərində Bakı və ətraf bölgələrdə erməni silahlı dəstələri dinc azərbaycanlı əhaliyə qarşı misli görqnməmiş qətliamlar törətdi.

 Bakı şəhərində minlərlə insan evlərindən şıxarılaraq amansızlıqla qətlə yetirildi.Şamaxıda 8 mindən çox dinc sakin,o cümlədən qadınlar,uşaqlar və qocalar xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirildi.Şamaxı Cümə məscidi yandırılaraq içərisində olan insanlarla birlikdə külə döndü.Quba bölgəsində 16 mindən çox azərbaycanlı öldürüldü.2007-ci ildə aşkar edilən “Quba kütləvi məzarlığı” bu faciələrin sübutlarından biridir.

Qarabağ,Zəngəzur,Naxçıvan,Lənkəran və digər bölgələrdə də oxşar talanlar və qətliamlar həyata keçirildi.

 Bu soyqırımı təkcə insan qırğını ilə bitmədi,Azərbaycan xalqının mədəni irsinə də böyük ziyan dəydi.Məscidlər,məktəblər,tarixi abidələr yandırıldı,kitabxanalar dağıdıldı.

Uzun illər bu hadisələrə siyasi-hüquqi qiymət verilmədi.Lakin Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 26 mart 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə 31 Mart “Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü” elan olundu.Bu qərar Azərbaycan tarixində mühüm hadisə oldu və beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini ermənilərin törətdiyi soyqırımı cinayətlərinə yönəltdi.

Azərbaycan dövləti bu qanlı hadisələrin dünyada tanıdılması üçün ciddi addımlar atır.Quba kütləvi məzarlığında soyqırımı memorial kompleksi yaradılıb.müxtəlif beynəlxalq təşkilatlara və dövlətlərə bu faciələrin tanınması üçün müraciətlər edilib.

Azərbaycanlıların soyqırımı hələ də dünya ictimaiyyətinə tam şəkildə çatdırılmayıb.Ermənistan illərdir özünü qurban kimi göstərməyə çalışır,lakin faktlar azərbaycanlıların XX əsrdə dəfələrlə soyqırımına məruz qaldığını sübut edir.Azərbaycan dövləti,xüsusilə ,Heydər Əliyev Fondu,Diaspor Komitəsi və digər qurumlar bu həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün fəaliyyət göstərir.

 31Mart- Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü xalqımız üçün təkcə bir anım günü deyil,həm də ədalət axtarışının,tarixi həqiqətlərin tanıdılması yolunda mübarizənin rəmzidir.Bu qanlı hadisələr bizə milli birliyimizi qorumağın,tariximizi unutmamağın və gələcək nəsillərə doğru şəkildə çatdırmağın vacibliyini göstərir.

 31 Martda hər il qətlə yetirilən günahsız soydaşlarımızın xatiəsi anılır.Onların ruhu qarşısında baş əyirik.